OSI (Open Systems Interconnection) Modeli

Open Systems Interconnection (OSI) modeli ISO (International Organization for Standardization) tarafından geliştirmiştir. Amaç iki bilgisayar arasındaki iletişimin nasıl olacağını tanımlamaktır.

İlk olarak 1978 yılında ortaya çıkarılan bu standart 1984 yılında yeni bir düzenlemeyle OSI (Open Systems Interconnection) başvuru modeli olarak yayımlanmıştır. Bu model kısa sürede kabul görerek yaygınlaşmış ve ağ işlemleri için bir kılavuz olmuştur.

OSI öncesindeki dönemde, yalnızca bilgisayar donanımı üreten kuruluşlara özgü ağlar vardı. Örneğin IBM'in SNA ile DEC'in DECnet'i gibi. Bu ağların özellikleri, çoğunlukla yalnızca o üreticinin donanımının kullanılmasına izin verecek (ya da en azından başka ürünlerin bağlanmasını zorlaştıracak) biçimde tanımlanmıştı. Onlardan ayrı olarak OSI, çeşitli üreticilerin ürünlerinin bağlanabileceği bir ağ için, bir sektör etkinliği olarak ortaya çıkmıştır.

OSI Modeli herhangi bir donanım ya da bilgisayar ağı tipine göre değişiklik göstermemektedir. OSI'nin amacı ağ mimarilerinin ve protokollerinin bir ağ ürünü bileşeni gibi kullanılmasını sağlamaktır.

ISO standartlarının ağ üzerindeki iletişimi sağlarken karmaşık bir yol izlediği bir gerçektir. ISO standartı yedi katmana (alt göreve) ayrılmıştır. OSI modeli olarak bilinen bu yedi katman sağ tarafta gösterilmiştir.

7.Uygulama Katmanı(Application Layer)
Kullanıcıya en yakın olan katmandır ve diğer katmanlara herangi bir servis sağlamaz.Burada kullanılan bazı uyugulamalara şunları örnek gösterebiliriz;
• FTP
• TFTP
• Telnet
• SMTP
• SNMP
• HTTP
6.Sunum Katmanı(Presentation Layer)
Gönderilecek verinin,veriyi alacak bilgisayar tarafından da anlaşabilecek ortak bir formata dönüştürüldüğü katmandır.Bu katmanda veri transferinin güvenli olması için şifreleme de mümkündür.Bu katmana şu örnekleri verebiliriz;
• MPEG
• GIF
• JPEG
• ASCII
5.Oturum Katmanı(Session Layer)
İletişim kuran bilgisayarlar arasında oturum açar ve sonlandırır.Bu katmanda kullanılan servislere şu örnekler verilebilir;
• SQL
• Netbios Adları
• NFS
4.Nakil Katmanı(Transport Layer)
Bu katman nakil edilecek verinin bozulmadan güvenli bir şekilde hedefe ulaştırılmasını sağlar.Üst katmanlardan gelen her türlü bilgi nakil katmanı tarafından diğer katmanlara ve hedefe ulaştırır.Gönderilen verinin bozulmadan ve hedefe ulaşıp ulaşmadığını uygun protokollerle kontrol edebilir.Bu katmanda çalışan protokollere örnek olarak şunları verebiliriz;
• TCP
• UDP
3.Ağ Katmanı(Network Layer)
Bu katman bir paketin yerel ağ içerisinde ya da diğer ağlar arasındaki hareketini sağlayan katmandır.Bu hareketin sağlanabilmesi için hiyerarşik bir adresleme yapısı gerekmektedir.Ayrıca hiyerarşik sistem verilerin hedef bilgisayara en etkili ve en kısa yoldan ulaşmasını sağlar.
Bu katmanın bir özelliği olan Adresleme sayesinde bu sağlanabilmiştir.Adresleme Dinamik ya da Statik olarak yapılabilir.Dinamik adresleme,otomatik olarak IP dağıtacak,örneğin DHCP gibi bir protokole ihtiyaç vardır,Statik Adresleme ise el ile yapılan adreslemedir.
Ayrıca bu katmanda harekete geçen bir verininhedefine ulaşması için en iyi yol seçimi de yapılır.Bu işleme Routing,bu işlemi yerine getiren aygıta ise Router diyoruz.
Bu katmanda kullanılan protokollere örnek olarak şunları verebiliriz;
• IP
• ARP
• RARP
• BOOTP
• ICMP
2.Data Link Katmanı(Data Link Layer)
Fiziksel adreslmenin ve network ortamında verinin nasıl taşınacağının tanımlandığı katmandır.Buarada fiziksel adreslemeden kastedilen MAC(Media Access Control) adresidir.Yani veriyi binary kodlar olan 1(bir) ve 0(sıfır) ‘lara çevirerek bir sonraki katmana iletir.
Bu katman Hakemlik,Adresleme,Hata Saptama,Kapsüllenmiş Datayı Tanımlama fonksiyonlarına sahiptir.
Ethernet Hakemlik için CSMA/CD(Carrier Sense Multiple Access with Collision Detect) adı verilen bir algoritmayı kullanır.Bu algoritma şu adımlardan oluşur;
1. Hatta boş olup olmadığını dinler
2. Boşsa veriyi gönderir
3. Doluysa bekler ve dinlemeye devam eder
4. Veri transferinde çarpişma olursa durur ve terar dinlemeye başlar.
Adresleme için,MAC adresi,Unicast adresi,Broadcast adresi ve Multicast adresi örnek olarak verilebilir.
Bu katmanı kullan kullanılan protokollere şu örnekler verilebilir;
• HLC
• PPP
• ATM
• Frame Relay
1.Fiziksel Katman(Physical Layer)
Bu katman verinin dijital rakamlara dönüştürerek aktarımın yapıldığı katmandır.Kablolar,Hub,Repeater cihazla bu katmanda yer alırlar.Bu katman da herangi bir protokol tanımlanmamıştır.